Amerikalı felsefe profesörü MatthewLipman tarafından 1960’lı yıllarda geliştirilen bir felsefe çeşididir. Lipman, öğrencilerin akıl yürütme becerilerinin yetersiz olduğunu fark eder ve daha doğru düşünebilmeyi öğrenmek için üniversite çağının geç olduğunu düşünür. Bu farkındalığı ile “Philosophy 4 Children” yani Çocuklar İçin Felsefe pedagojisini başlatır.

Lipman takipçilerinden olan AnnSharp bu pedagojiyi geliştirmekle ilgilenirken Sokratik Diyalog yöntemini temele alır.

P4C Nedir? Çocuklar İçin Felsefe Nedir?

MatthewLipman’ın çalışmaları çerçevesinde ortaya çıkan bir pedagojidir. Lipman’ın Soruşturma Topluluğu Modeli’ni (Community of Inquiry Model) eğitim ortamına uyarlaması ve felsefe eğitmini bu modele dayanarak biçimlendirmesi ile ortaya çıkmıştır.

Soruşturma Modeli Topluluğu Modeline göre ortam, katılımcıların bilgiyi şekillendirdiği, soruşturduğu ve süzgeçten geçirdiği bir topluluk olarak düşünülmektedir. Bu sebeple; bu oturumun yönetilmesini kolaylaştırıcı olan, bilgiyi aktaran kişiden ziyade, çocukları düşünmeye- konuşmaya- soruştumaya yönlendiren kişidir. Bu oturumların bitiminde elde edilen bilgiler ve kavrayışlar tamamen çocukların aktif katılımının bir ürünüdür.

Bu oturumlarda çocuklar, felsefe tarihi ve filozof düşüncelerini öğrenmezler. Çocuklar, felsefi bir sorunu tetikleyen bir uyarıcı (fotoğraf, hikaye, düşünce, video, eşya gibi) etrafında bir araya gelirler.

Bu toplanıştan çıkan sorulara yine bu toplanışın içinde bulunan kişiler cevap aramaya, soruşturmaya ve düşünmeye yönlendirilir. Konuların tamamı öğretmenlerden bağımsız olarak düşünen çocukların meraklarının ortaya çıkardığı ürünlerdir.

Çocuklar İçin Felsefenin Yararları Nelerdir? – P4C Kazanımları

• Eleştirel ve yaratıcı düşünme becerisi
• Birlikte düşünme ve işbirliğine dayalı düşünme becerisi
• Neden-sonuç ilişkisi kurabilme
• Özgüven gelişimi ve farkındalık artımı
• Bağlantılı düşünme / kavrayabilme
• Farklı açılardan bakabilme yetisi / bakış açısını değiştirebilme
• Kendini ifade edebilme
• Akıl yürütme becerisi
• Tanımlama, sınıflama, ayırt etme becerileri
• Genellemelerden uzaklaşma ve kavramsal ifadelerde tutarlılık sağlama becerisi
• Mantıklı düşünmeyi geliştirebilme
• Akılcı tartışmalar ile kendi fikirlerini özgürce ifade edebilme yetisi
• Farklı ve zıt görüşlere eşit mesafede yaklaşabilme kazanımı
• Yöneltilen karşıt düşünceleri kişisel algılamama becerisi
• Farklılıklara saygı ve hoşgörü ile yaklaşabilme becerisi
• Varsayımları belirleyebilme
• Değerlerin anlamlarını fark etme ve gelişme
• Felsefe-yaşam ilişkisi kurma
• Soru sorma zekası ve mekanizmasının gelişmesi
• Mantık hatalarını tanıyabilme becerisi
• Sorgulama ve argüman geliştirebilme becerisi
• İtiraz geliştirebilme becerisi

Çocuklarla felsefe programları, çocukların zekalarının gelişmesini ve bakış açılarının artmasını sağlar. Çocukların doğal yetilerinin bozulmamasına özen göstererek düşünmeye ve algılamaya dair doğru yönlendirmeler sayesinde gelişmelerini sağlar. Bu programla beraber çocukların derslerindeki başarı oranlarının arttığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

Kendini, evreni, ahlakı, toplumsak yaşamı ve daha pek çok konuyu farklı ve küçük örneklerden başlayarak anlamaya çalışan çocuk, zaman içerisinde düşünebilen, cevaplayabilen, cevaplatabilen bir çocuk haline gelir. Bu hal ile, özgüveni ve hayata dair attığı adımlar gelişerek sağlamlaşır.P4C programı yani Çocuklar için Felsefe Programları, dikkat eksikliği problemi yaşayan çocuklarda da destekleyici etkiler sağlamaktadır.